Floor en haar Sigra-collega Arjan Krabbendam (informatiemanager) zijn enthousiast over deze aansluiting bij Twiin en de landelijke uitwisseling die het teweeg moet gaan brengen. Maar, is er wel voldoende behoefte aan landelijk uitwisselen? Floor: “Ik denk dat 80 tot 90 procent van de gegevensuitwisseling regionaal is. Trek een cirkel op een willekeurige plek in Nederland en ik vermoed dat 60 tot 80 procent van het berichtenverkeer binnen deze cirkel plaatsvindt. Men kijkt misschien niet direct naar landelijk uitwisselen, behalve de categorale en de academische huizen, zoals bij ons het Amsterdam UMC. Maar dat wil niet zeggen dat het niet moet kunnen.”
Verborgen kosten afdekken
“Ik geloof zeker dat de wensen van de achterban van Sigra anders kunnen zijn dan bijvoorbeeld de behoeften van samenwerkingsverbanden in Limburg of Groningen”, gaat Floor verder. “Maar dat moet geen belemmering zijn voor landelijke gegevensuitwisseling. Als tien RSO’s op hun eigen manier leveranciers of bronsystemen gaan koppelen, is dat volstrekt onbetaalbaar. Dat kostenaspect is een goede reden om een landelijk dekkend afsprakenstelsel en architectuur te willen. Zelfs als je alleen in je regio wilt uitwisselen.”
Arjan doet daar nog een schepje bovenop. “De meeste uitwisseling kun je voorspellen, omdat er samenwerkingen zijn ontstaan. Maar soms wisselen patiënten van ziekenhuis buiten deze samenwerkingen om. Het opnieuw uitvoeren van onderzoeken voor deze mensen, omdat de gegevens niet worden uitgewisseld, zijn verborgen kosten voor de Nederlandse gezondheidszorg. Die dek je in één keer af als heel Nederland voldoet aan het Twiin Afsprakenstelsel.”
Met elkaar het groeipad op
Floor ziet voor Sigra als GtK-dienstverlener nu vooral kansen om voor de zorgtoepassingen eOverdracht, Babyconnect en BgZ te voldoen aan het Twiin Afsprakenstelsel, en uiteraard Beeldbeschikbaarheid. “Dat willen we het liefst zo snel mogelijk, zodat we beelden en verslagen kunnen uitwisselen.” Dat het afsprakenstelsel nog in een groeifase zit, ziet Floor niet als een risico. “Onze beproevingen in de regio, voeden het Twiin Afsprakenstelsel juist. We werken met elkaar naar een ideale situatie toe.” Arjan vult aan: “We weten dat we nog niet in de ideale situatie zitten. Daarvoor zijn stappen nodig. Die groeiwens dragen wij uit door ons als GtK-dienstverlener te positioneren. Daarmee zeggen we: we zetten een stap, we gaan het groeipad op en dat doen we met elkaar.”
Ontzorgen en efficiency
Arjan denkt dat deze positionering van Sigra de bij haar aangesloten zorgaanbieders zal ontzorgen. “Door op Twiin aan te sluiten ga je eenmalig met de stofkam door alle convenanten en overeenkomsten om te kijken waar het op elkaar aansluit en waar nog niet. Heb je de hiaten ingevuld, dan ben je klaar om landelijk gegevens uit te wisselen. Dat voorwerk scheelt een hoop als je wilt uitwisselen met andere regio’s, of als de wetgeving verandert. In de ideale wereld hoef je over een wetswijziging maar één keer na te denken en de wijziging door te voeren. In een wereld waarin kennis schaars is en RSO’s lastig mensen vinden voor deze problemen, is zo’n efficiencyslag wenselijk.”
Tempo maken
Naast de kansen en winsten, zien Arjan en Floor uiteraard de nodige uitdagingen. “We zitten in een tussenfase en dat geeft chaos”, zegt Arjan eerlijk. “In het verleden zijn veel contracten opgesteld, dat wil je inzichtelijk maken en netjes afhandelen. Bovendien zit er veel kennis in de hoofden van mensen. Zij moeten leren die kennis te delen. Dat is de uitdaging die bij dit groeipad hoort.”
Floor vindt vooral dat we met zijn allen effectiever moeten leren polderen. “Twiin is geen autoriteit. We sturen erg op de Wegiz om te kijken wat er opgenomen kan worden in deze wet. Het helpt namelijk als zaken wettelijk verplicht worden. Zolang dat niet het geval is, moeten we continu om de onderhandelingstafel. Hierdoor verliezen we momentum en draagvlak in het veld. We moeten tempo blijven maken, zodat alle partijen, dus ook de leveranciers, aan het Twiin Afsprakenstelsel gaan voldoen. De Taskforce Samen Vooruit is daarin wel een stap in de goede richting, maar wetgeving is mijns inziens effectiever.”
Krachten GtK-dienstverleners bundelen
Iets wat helpt om leveranciers mee te krijgen in het Twiin Afsprakenstelsel, is als klanten erom gaan vragen. Volgens Floor moeten we veel beter worden in het opdrachtgeverschap naar de leveranciers. “Wetgeving is het ultieme middel, maar ook de juiste vraag stellen helpt. Met de zorgtoepassing Babyconnect trekken we samen met het Landelijk Projectbureau Babyconnect vanuit een aantal regio's gezamenlijk op richting de leverancier. En dat werkt. Het zijn kleine stappen, maar we zétten stappen. Dat zouden wij ook graag samen met andere GtK-dienstverleners willen organiseren, op landelijk gebied. Daar zou een mooie rol voor RSO Nederland kunnen liggen. Het is natuurlijk niet zo dat alle GtK-dienstverleners een RSO zijn, maar je kunt zoiets wel met alle GtK’s aanpakken.”
GtK-dienstverlenersrol invullen
In de ogen van Floor en Arjan is het niet meer dan logisch dat Sigra de rol van GtK-dienstverlener pakt. Ze denken trouwens dat geen enkele RSO twijfelt aan het nut en de noodzaak van een landelijk afsprakenstelsel. “Maar hoe we daar precies invulling aan geven en dat nog niet iedereen daar hetzelfde over denkt, is ook weer een vorm van polderen”, vindt Floor. Arjan denkt dat elke GtK-dienstverlener zijn rol volgens de huidige verklaring op zijn eigen manier kan invullen. “Het is wel belangrijk dat je je leden uitlegt waarom je dit doet. En dat je daarmee een groeipad ingaat om landelijk te kunnen uitwisselen in de toekomst. Uiteindelijk is de grootste stap het moment dat zorgaanbieders zich bij Twiin aansluiten. Dat betekent heel veel meer voor zorgaanbieders dan voor de GtK-dienstverlener. Wij gaan ze graag voor om het ze zo makkelijk mogelijk te maken.”
Uitwisselen, en snel een beetje
Arjan hoopt dat binnenkort daadwerkelijk nog meer gegevens van een patiënt kunnen worden uitgewisseld door ook zorgaanbieders buiten bestaande samenwerkingsverbanden. “Want je kunt het privé bijna niet uitleggen dat dit nog niet gebeurt.” Floor wenst daarbij een versnelling van de implementatie. “Laten we niet meer continu uitpluizen, uitzoeken en afstemmen, maar het gewoon eens worden. Zodat we het kunnen hebben over waar het om gaat: de zorg. En dat we niet blijven hangen in de onderste drie lagen van ons interoperabiliteitsmodel. Tempo maken dus.”